Fontys ICT transformeert van een opleidings- in een kennisinstituut dat wil bijdragen aan innovatie met, door en van de ICT-beroepspraktijk. Praktijkgericht onderzoek speelt daarbij een prominente rol. Een onderzoekende houding helpt (aankomende) professionals om zichzelf voortdurend uit te blijven dagen om te komen tot innovatieve oplossingen voor praktijkproblemen. In de ideale wereld is ‘onderzoekend zijn’ natuurlijk gedrag van iedere ICT-professional en beweegt hij of zij zich in een onderzoekscultuur die dat gedrag versterkt.
Tom Langhorst, projectleider: “Praktijkgericht onderzoek is sterk in ontwikkeling binnen het hbo. Maar wat kenmerkt deze vorm van onderzoek en hoe herkennen we de kwaliteit ervan? Academisch onderzoek kent een lange traditie, maar wij staan aan het begin, zeker als het gaat over de integratie van onderzoek en onderwijs. Daarom hebben we met het R&D-team gewerkt aan een goede basis die bijdraagt aan de kwaliteit van ons onderzoek, de positionering ervan en de overdraagbaarheid van verworven kennis.” Het resultaat is een model met vier dimensies en een bijpassende set instrumenten. Hiermee wordt de kwaliteit zichtbaar, krijgen de dimensies inhoud en kan erop worden gestuurd.
Leervorm
De dimensies van het model kunnen op zichzelf worden bekeken maar samen passen ze in wat we de regulatieve cyclus noemen. “Op die manier ontstaat een natuurlijke flow die studenten helpt hun project te structureren en waarin zij gericht aan betekenisvolle innovatie werken.” In de vertaling van model en toolset naar het onderwijs, ontwikkelden we workshops en leermaterialen voor onderwijs-ontwikkelaars. De leerlijn ‘methodisch probleem oplossen’ helpt bijvoorbeeld om het instrumentarium gespreid over het curriculum aan te bieden. Ook werkten we mee aan de ontwikkeling van de nieuwe leervorm Research Based Learning.”
Effect
“De ontwikkelde dimensies en tools hebben hun impact op hoe we met onderzoek omgaan. Expliciete aandacht, voor overdraagbaarheid en valorisatie heeft geleid tot mooie effecten. Maar daarvoor was wel een mindshift nodig. De semesterstructuur in het onderwijs maakte het vaak lastig om kennis te stapelen in onderzoeksprojecten die langer lopen. Vanwege die kennisopbouw vertrekken studenten nu niet altijd meer vanaf nul, maar meer en meer op basis van de resultaten van een eerder project. Dit was even wennen, maar als studenten eenmaal het grotere geheel gaan zien en beseffen dat hun bijdrage er echt toe doet, maakt reserve plaats voor eigenaarschap. En dat is mooi om te zien,” vertelt Tom. De nadruk op valorisatie deed studenten nadenken over de meerwaarde die ze met hun project kunnen realiseren. Het helpt om de verwachtingen over de opbrengsten beter bespreekbaar te maken met de opdrachtgever.”
Cultuur
“Met het model en de toolset hebben we onszelf een goede uitgangspositie gegeven om verder te groeien in onze ambitie waarin onderwijs en onderzoek samenvloeien tot een kennisinstituut. Echter, we zijn er nog niet. In de implementatie zijn nog een aantal stappen te zetten voordat we echt kunnen spreken over een onderzoekscultuur.”
